YENİDOĞAN BEBEK BAKIMI


Prof.Dr.Esin KOÇ: Bebek sahibi olmak, aileye yeni bir bireyin katılması çok mutlu ve heyecan verici bir olaydır. Ancak özellikle ilk bebekte anne babaların tecrübesiz olması, anne babaya yardımcı olmak için etraftaki her kafadan bir ses çıkması, bebeğin emme ve uyuma problemleri, kendinizi yetersiz hissetmenize ve bunalmanıza sebep olabilir. İleride tecrübe kazanarak çok kolay yapacağınız bazı işlemler ilk günlerde size zor görünebilir. Bu işlemler sırasında bazı noktalara dikkat ederseniz sorun yaşamazsınız.

Yeni Doğan Bakımı Kabusunuz Olmasın

İlk günlerde fazla süte gerek yok

Sağlıklı doğmuş bir bebeğin ilk gün çok fazla süt almasına gerek yoktur. İlk gün memeden gelen ve ‘kolostrum’ denilen sarımsı su yoğun protein ve bebeği mikroplardan korucu maddeler içerir ve bebeğin barsaklarını daha sonraki beslenmelere hazırlar. İlk gün bebeğin sadece kolostrum alması bile yeterlidir. Bebeğe ayrıca şekerli su ya da mama vermeye de gerek yoktur. Bu konuda aşırı endişelenip, yemeyip, uyumayıp devamlı bebeğinizi beslemeye çalışmak anne sütüne aksi tesir yapar.

Bebeğinizin cildindeki lekeler kendiliğinden geçer

Yine ilk günlerde bebeklerin yüzünde küçük sivilce benzeri lezyonlar, yüz ve vücutta küçük kırmızı ve sıcakla artan, yer değiştiren lekeler olabilir, bunlar kendiliğinden geçecektir. ‘Mongol Lekeleri’ denilen ve bazı bebeklerin kalça ve sırt bölgesinde bulunan grimsi kahverengi lekeler, yine alın, ense gibi bölgelerde bulunan ve halk arasında doğum lekesi denilen pembemsi kırmızı renkteki hemanjiomlar da bebek büyüdükçe kaybolacaktır. Bu arada anneden geçen hormonlara bağlı olarak bebeğin tek ya da iki memesinde şişlik, vajende beyaz renkli akıntı, hatta az miktarda kanama bile olabilir. Bunlar da müdahale etmeye gerek olmayan kendiliğinden geçecek durumlardır. Böyle bir durumda bebeğin memesini ovmak ve sıkmak meme dokusuna zarar verebilir.

Bu durumlarda mutlaka doktora başvurun

Bebeğin devamlı uyuması ve emmek için uyandırılamaması
İlk gün sarılığının başlaması, sarılığın sadece yüzde değil, göbeğin altına kadar inmiş olması
Bebeğin ilk 24 saatte idrar, ilk 48 saatte kaka yapmamış olması
Bebeğin dilinde ve dudaklarında morarma olması
Bebeğin ağzının devamlı köpürmesi ve her yediğini kusması gibi durumlarda vakit kaybetmeden bir doktora başvurmak gerekir

Bez değiştirirken dikkat edilecek noktalar

Bebeğinizin bezini değiştirmeden gerekli olan tüm malzemelerinizi hazırlamanız işlemi seri bir şekilde yapmanıza yardımcı olacaktır. Alt açma pedi, bebek bezi, su bazlı ıslak mendil veya pamuk ve pişik önleyici kremi alt değiştirme işlemine başlamadan önce gerekli olan malzemelerdir. Hepsinden önemlisi, bebeğinizin güvenliği için bu malzemeleri kolay ulaşabileceğiniz bir yerde tutmalısınız. Düşme riskine karşı bebeğinizi kesinlikle yalnız bırakmayın. Alt değiştirme işlemini önden arkaya doğru yapın. Erkek bebeklerde sünnet derisini geriye doğru kaydırıp temizlemeye çalışmayın. Çinko içerikli pişik önleyici kremi sürüp, bebeğinizin altını temiz bez ile kapatın. İşlemden önce ve sonra ellerinizi yıkmayı unutmayın.

Bebeğinizi yıkarken dikkat edilecek noktalar

Bebeğinizi banyo yaptırmadan önce gerekli olan tüm malzemeleri önceden hazırlayın. Banyo yaptıracağınız odanın ısısını bir miktar arttırın. Bebeğin üşümemesi için işleminizi seri bir şekilde gerçekleştirin. Her zaman bebeğin güvenliğini ön planda tutup düşme riskine karşı onu asla yalnız bırakmayın. Banyo suyunun sıcaklığını su termometresi ya da dirseğinizle kontrol edin. Bebeğinizi yıkamaya vücudunun ön tarafından başlayın, sonra sırtını ve en son başını yıkayarak işlemi sonlandırın. Bebeğinizi önceden ısıttığınız havlu ile kurulayın. Banyo yaptırırken iki kişi olmaya özen göstermelisiniz. Bebeğinizin güvenliği ve işlemin seri olması açısından iki kişinin bebeği yıkaması daha iyi olacaktır.

Bebeğinizin göbek bakımı

Hastaneden taburcu olduktan sonra bebeğinizin göbeği düşmemiş olacaktır. Göbeğin düşmesi bir hafta ile on beş gün arasında zaman alabilir. Bebeğinizin göbeğine rutin olarak bir şey sürmenize gerek yoktur. Tek yapmanız gereken bebeğinizin altını bağlarken, bezini göbek bağının altından bağlayarak göbeği dışarıda bırakmaktır. Bu şekilde göbek hava alarak daha çabuk kurur ve düşmesi gecikmez. Göbekte sulanma, kanama, kızarıklık ya da pis koku olursa doktorunuza başvurun.

Ağız ve göz bakımı

Bebeğinizin ağzında halk arasında ‘pamukçuk’ denilen beyazlıklar olabilir. Bunlar aslında mantar enfeksiyonudur, biberon ya da emzik kullanan bebeklerde daha sık görülür. Bunların temizliği yapılmaz ise yayılabilir ve ciddi emme sorunlarına neden olabilir. Temiz bir gazlı bezi parmağınıza dolayıp, kaynamış ılımış bir suya batırarak, ağzının içini, dilinin üstünü ve damağını yumuşak hareketlerle silmelisiniz. Bu işlemi günde birkaç kez tekrarlayabilirsiniz. Geçmezse doktorunuza başvurmalısınız.

Bebeğinizin gözünde sulanma ya da çapaklanma var ise steril gazlı bezi kaynatıp ılıştırdığınız suyla, varsa da serum fizyolojikle ıslatarak silebilirsiniz. Silme işlemini içten dışa doğru tek bir hareketle yapmalısınız.

Yenidoğan İhtiyaç Listesi

Ailenizin yeni bireyi aranıza katılacak ve bununla beraber birçok ihtiyacı olacaktır. Neler almalıyım? Bebeğimin neye ihtiyacı olacak? diye endişelenmeye başlamayın. Sizin için hazırladığımız ihtiyaç listesi bu konuda rehberiniz olacaktır.

Pamuklu kumaştan yapılmış iç body (alttan çıtçıtlı)
Bebek tulumu patikli, önden çıtçıtlı, eldivenli olabilirse iyi olur
Bere penye, eldiven, çorap, patik, yelek, mont
Battaniye(penye ve kalın olandan)
Alt değiştirme minderi, bebek bezi, alt açma pedi, pişik kremi(çinko içeren)
Pamuk ya da yalnızca saf su içeren ıslak mendillerden
Steril spanç (gerekirse göbek bakımı için)
Alkol (%70 lik, gerekirse göbek bakımı için), burun aspiratörü, serum fizyolojik
Bebek yıkama küveti, kova, tas, yıkama süngeri, havlu, bebek şampuanı, saç fırçası, su derecesi, tırnak makası
Derece dijital (koltuk altı), oda için termometre
Beslenme önlükleri, havluları
Müzikli tüysüz kolay temizlenebilen oyuncaklar
Yumuşak tülbentler
Kayıt tutacağınız küçük bir ajanda, bebek telsizi
Biberon, biberon için emzik, biberon yıkama fırçası, sterilizatör
Gerekirse süt sağma cihazı
Emzirme yastığı, rahat bir emzirme koltuğu
Bebek yatağı(park yataklar çok kullanışlı), araba koltuğu
Bebek için pozisyon verici

Bebeğinizle dışarı çıkarken;

Bebeğinizle birlikte eve taburcu olduktan sonra, ilk dışarı çıkmanız büyük bir ihtimalle bebeğinizin ilk hafta kontrolü olacaktır. Bu ilk deneyim sizde stres yaratabilir. Bu nedenle bebeğin çantasını önceden hazırlamak size kolaylık sağlayacaktır.

Bebeğin çantasında mutlaka şunları koymayı unutmayın!

Bebek bezi, su bazlı ıslak mendil, pişik kremi
Kusma, idrar ve kaka ile kirlenme ihtimaline karşı iç body, tulum
Bere, çorap, eldiven
Küçük ağız bezleri
Mama ile besleniyorsa küçük bir termos içerisinde sıcak su
Biberonla işiniz uzun sürebilir, yanınızda birkaç tane olmasında fayda var
Sütünüzü sağıp veriyorsanız süt sağma cihazı
Kirli bezleri atmak için çöp torbası
Yedek battaniye